کتاب و نشر
خلاصه
رسانه‌های مکتوب یکی از اصلی‌ترین ابزارهای انتقال اطلاعات و برقراری ارتباط در جامعه مدرن به شمار می‌آیند. این رسانه‌ها از طریق انتشار نوشتارها، مقالات، رمان‌ها، روزنامه‌ها، مجلات، کتب، بروشورها، پوسترها و سایر موارد مکتوبی از این دست، اطلاعات، دانش، ایده‌ها و ارزش‌های مختلف را به جامعه انتقال می‌دهند.
تعریف تفضیلی
رسانه‌های مکتوب، ابزاری است برای برقراری ارتباط جمعی که با کمک نوشتار و متون، رسالت انتقال پیام به جامعه را عهده‌دار هستند. کاربرد اصلی این نوع از رسانه‌ها انتقال اطلاعات، تحلیل‌ها، اندیشه‌ها، نظرات و … که در قالب انواع محتوای مکتوب، انتشار می‌یابند.
دسته‌بندی رسانه‌های مکتوب:
- روزنامه‌ها: روزنامه‌ها آن دسته از نشریه‌هایی هستند که به صورت روزانه یا هفتگی به دو شکل چاپی و یا آنلاین انتشار یافته و محتواهایی را در قالب تحلیل‌ها، نقدها و مقالات مختلف به مخاطبین خود ارائه می‌دهند. اطلاع رسانی خبرها و مسائلی که مردم در زندگی روزانه خود با آن مواجهه دارند از اهداف اصلی روزنامه‌ها به شمار می‌آید.
- مجلات: مجلات به موضوعات خاصی اختصاص داشته و بعضاً به صورت دوره‌ای منتشر می‌شوند. محتوای ارائه شده در این نوع رسانه‌ها به موضوعات و به مباحث مختلف اختصاص داشته و معمولاً دقیق‌تر و با عمیق بیشتری به آنها می‌پردازد.
- کتاب(درسی، غیر درسی و رمان): کتاب‌ها به عنوان منابع دائمی اطلاعات و دانش به شمار آمده و در قالب‌های متفاوتی همچون، رمان، داستان، کتب درسی، علمی و … به چاپ می‌رسند. نحوه انتشار کتاب‌ها به دو صورت چاپی و صوتی بوده و از آن جهت که به تفصیل به ارائه مباحث و موضوعات متفاوتی اختصاص دارند به عنوان منبعی غنی برای تحقیقات عمیق و مطالعات پایدار به شمار می‌آیند.
در این میان کتب داستانی و رمان‌ها، نیز با ارائه داستان‌هایی مبتنی بر تخیل و واقعیت و گاهی هم ترکیبی از هر دو غالباً برای سرگرمی و انتقال ارزش‌های فرهنگی و انسانی کاربرد دارند.
- نشریات تخصصی: این نوع از رسانه‌های مکتوب به تفصیل در حوزه موضوعات تخصصی متنوعی همچون علوم، فناوری، پزشکی، هنر، ورزش و غیره فعالیت دارند.
- بروشورها و پوسترها: محتوایی کوتاه و مختصر را تشکیل داده و غالباً مکتوب و بعضاً به صورت آنلاین انتشار می‌یابند. کاربرد اصلی آنها بیشتر در حوزه تبلیغات و اطلاع‌رسانی به صورت سریع است.
رسانه‌های مکتوب از آن جهت که امکان دسترسی به اطلاعات و دانش را برای افراد فراهم می‌آورند، نقش مهمی را در جامعه بر عهده دارند. همچنین برای تبادل ایده‌ها و تأثیرگذاری در نظرات عمومی بسیار حائز اهمیت هستند.
از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال اطلاعات و دانش : رسانه‌های مکتوب به عنوان یکی از مهمترین منابع برای انتقال اطلاعات و دانش به نسل‌های آینده و جامعه شناخته می‌شود. این منابع مکتوب به خوبی می‌توانند اطلاعات علمی، تاریخی، ادبیاتی، و فرهنگی را به نسل‌های آتی منتقل کنند.
- ترویج فرهنگ و ارزش‌ها: رسانه‌های مکتوب می‌توانند ارزش‌ها، ترکیبات فرهنگی و ایدئولوژی‌های جامعه را ترویج و ارتقاء دهند. آنها همچنین می‌توانند به شکلی مثبت یا منفی بر روی نگرش و اعتقادات افراد و جامعه اثرگذار باشند.
- توسعه مهارت‌های ذهنی: مطالعه رسانه‌های مکتوب، فرصت تقویت مهارت‌های ذهنی همچون، تفکر منطقی، تحلیلی، انتقادی و همچنین توانایی در ارزیابی اطلاعات را برای مردم فراهم می‌آورد.
- تنوع فرهنگی: رسانه‌های مکتوب اغلب از تنوع فرهنگی برخوردار هستند و می‌توانند به توسعه تفکر، احترام به فرهنگ‌ها و همچنین اقوام مختلف کمک کنند.
- انگیزه به خواندن و یادگیری: مطالعه متون نوشتاری موجود در رسانه‌های مکتوب انگیزه یادگیری و تحصیل را در افراد افزایش داده و همچنین عادت به مطالعه را نیز ترویج میدهد.
- تاثیر در تشکیل عقاید و دیدگاه‌ها: رسانه‌های مکتوب می‌توانند در دیدگاه‌ها، عقاید افراد و همچنین جامعه اثرگذار باشند. این رسانه‌ها همچنین انگیزه مشارکت در بحران‌های اجتماعی و سیاسی را نیز در افراد فراهم می‌کنند.
یونسکو، سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد، رسانه‌های مکتوب را به عنوان ابزارهای مهمی تعریف می‌کند که اطلاعات و ایده‌ها را انتقال داده و در فرهنگ، آموزش، و تبادل اطلاعات نیز نقشی اساسی ایفا می‌کنند. این رسانه‌ها شامل کتب، روزنامه‌ها، مجلات، نشریات، و انتشارات نوشتاری دیگر می‌شوند که به وسیله کلمات نوشته شده ارائه می‌شوند. رسانه‌های مکتوب به عنوان یکی از اصول اساسی آزادی بیان و انتقال اطلاعات تلقی می‌شوند و برای تبادل افکار، اطلاعات فنی، ادبیات، علم، تاریخ، و فرهنگ‌های مختلف در جوامع جهانی بسیار اهمیت دارند. این ابزارها از اهمیت بسیاری برای تقویت تفکر منطقی، گسترش دانش، و تعامل میان فرهنگی در دنیا برخوردارند و به عنوان یکی از پایه‌های حیات فرهنگی و تمدنی جوامع شناخته می‌شوند.
آخرین دیدگاه‌ها